Ik hoor het iedere dag in de praktijk. Ik ben te moe, uitgeput, mijn job is te stresserend, de kinderen geven me stress. Klinkt het je bekend in de oren? Of denk je: stress? Wat is dat nu voor flauw excuus? Alles is tegenwoordig te wijten aan stress. Om dan maar te zwijgen van al die burn-outs.

Uitgeput, moe zijn, wat is dat?

Op het eerste gezicht soms eenvoudig zin hebben om in een comfortabele outfit in de zetel te hangen. Die inwendige strijd, geef ik eraan toe of niet?
Zelfde met afspraken, als ik moe ben, durf ik te annuleren en gewoon thuis blijven?
Ik wil niemand in de steek laten, maar als ik moe ben, ben ik geen aangenaam gezelschap.
In die situaties is het best te luisteren naar je lichaam. Niet raar te doen over het feit dat je gewoon moe bent en aan rust toe bent. Of een beetje ziek voelen en de twijfel voelen, ga ik nu werken of niet. Mezelf vermannen en vooruit. Neen, mijn lichaam schreeuwt om rust. Dus luister er gewoon naar om erger te voorkomen. Het is geen excuus moe zijn, stress hebben. Het lichaam geeft signalen, we zijn in het Westen de verbinding kwijt met ons lichaam. We negeren het. In andere beschavingen rusten ze meer overdag dan wij. Niet dat hun lichaam anders is, maar zij hebben nog de verbinding met hun lichaam.

De oude Romeinen kenden het zogenaamde sexta hora. Vandaar het woord siësta, zes uur na het opstaan was het tijd voor een rustpauze. Op dat moment krijgen we een opstoot van het slaaphormoon melatonine. Ons lichaam vraagt om een dutje. Twintig minuten niet meer. Als je voelt dat je meer nodig hebt, is het beter om verschillende keren twintig minuten te rusten, om te voorkomen dat je slaappatroon onderuit gaat.

We blijven doorgaan en dan patat.

De meeste mensen rusten niet overdag, we gaan gewoon door. Dan komt er een moment dat ons lichaam zegt: Stop! Genoeg geweest.
De stress die zich opstapelt, compensatoire stress, door te weinig rustmomenten, te weinig slaap, geen recuperatie meer om onze voorraden op te bouwen.
Alles moet ook snel gaan, werken werken, snel eten, snel de kinderen afhalen. Altijd op ‘aan’,geen pauzes.
Het is pas als je pauze neemt en stilvalt dat je de verbinding met je lichaam voelt. Dat is de klop die je krijgt als je neerploft in de zetel ’s avonds.

Het excuus ‘ik kom niet vanavond want ik ben te moe, teveel stress gehad.’ Hoe komt het dat we dit niet aanvaarden? Het zit zo diep in onze cultuur geworteld, schaamte en schuldgevoel. Onze batterijen opladen doen we meestal met iets actiefs en zelden met gewoon niksen. Ying en Yang zijn niet in evenwicht.
Stress put ons uit, we gaan over grenzen, ons lichaam past zich aan aan stress net zoals planten en dieren. Maar op een gegeven moment zegt het krak.
Dus annuleer maar die afspraak als je voelt dat het niet gaat. Onze cultuur moet veranderen of er zullen meer en meer burn-out klachten komen.

Hoe herkennen we stresssignalen in ons lichaam? Welke soorten stress bestaan er?

De meeste mensen omschrijven de symptomen die ze ervaren. Stress is heel eenvoudig te omschrijven als ‘onbalans in het lichaam’. Terug Ying en Yang die niet in evenwicht zijn.

Ons lichaam streeft altijd naar balans, het zet alles in werking om dat doel te bereiken. Daarvoor hebben we ingebouwde stressmechanismen die allerlei processen in gang zetten, hormonen, neurotransmitters, om jou te versterken en terug in balans te komen.
Eens er terug balans is, stopt het met aanleveren van hormonen. Maar wat als er chronische stress is? Dan blijft het stressmechanisme werken en zo raken we op een bepaald moment uitgeput: Burn-out.

Er zijn verschillende soorten stress:

Vecht stress

• Luider praten, hardere taal gebruiken
• Zich groot maken, vuur schieten met de ogen
• spieren in gelaat opspannen

Vlucht stress

• Fysiek willen weglopen
• In alle richtingen wegkijken
• Ontwijkend antwoorden

Verstijf stress

• Energieniveau van de persoon naar nul gaat
• Ogen staren in het oneindige of gericht naar de grond
• stamelen

Positieve en negatieve stress

Positieve en negatieve stress, waarschijnlijk heb je er al van gehoord? Wat is het verschil?
Positieve stress is tijdelijk, bijvoorbeeld voor een huwelijk, iets spannends waarvoor je gezonde stress ervaart. Negatieve stress is chronisch, door trauma (onbewuste stress), negatieve emoties, een situatie privé of op het werk dat blijft duren. Het systeem blijft doordraaien en er is geen tijd meer om bij te tanken.

Bewuste en onbewuste stress

Bewust ervaren we onmiddellijk bepaalde symptomen, meestal snellere hartkloppingen, zweten, beven, draaierig zijn.

Onbewuste stress, is de stress die sluimert in ons lichaam en die op termijn ziektes kan veroorzaken of ongemakken. Deze komt voort uit emotionele trauma’s die niet verwerkt zijn.

Symptomen van stress

Cognitieve symptomen

Moeite om helder te kunnen denken, vergeetachtigheid, besluiteloosheid, geheugenproblemen, geheugenverlies, concentratieproblemen, gebrek aan creativiteit, gebrek aan oplossend vermogen, gedachten aan weglopen, verlies van gevoel van humor.

Gedragssymptomen

Kritisch zijn naar anderen toe, onvermogen om dingen af te krijgen, tanden knarsen tijdens slaap, overmatig alcohol- of drugsgebruik, overmatig eten, overmatig roken, tics of friemelen en plukken.

Lichamelijke symptomen

Hoofdpijn, rugpijn, stijve nek, schouders, spijsverteringsstoornissen, maagpijn, hartkloppingen, ‘racend hart’, klamme, zweterige handen, rusteloosheid, onrust, vermoeidheid, slaapproblemen (inslapen of doorslapen), duizeligheid, oorsuizen.

Emotionele symptomen

Prikkelbaarheid, snel geïrriteerd, vergeetachtigheid, snel overstuur of gefrustreerd, snel huilen of tranen in ogen, neiging om in woede uit te barsten, nervositeit, onrust, chaotisch gevoel, gevoel onder hoge druk te staan, gevoel van machteloosheid en moedeloosheid, ongelukkig voelen om onduidelijke redenen, onvermogen om dingen te veranderen, gevoel van leegte, zinloosheid, dingen hebben geen betekenis meer, gevoel van eenzaamheid, niet meer kunnen lachen.

Als je tijdig je stresssymptomen opmerkt en de oorzaken aanpakt, kan je ergere klachten of een burn-out vermijden.
Daarom heb ik een traject VEERKRACHT
uitgewerkt waarin ik verschillende tools gebruik om jou persoonlijk te begeleiden. Handvaten om te voorkomen in plaats van te genezen!